Finlandiya NATO-ya üzv olmaqdan imtina etdi - QALMAQAL

Finlandiya İsveçdən əvvəl NATO-ya daxil olmayacaq və ölkə Şimali Atlantika Alyansına qoşulmaq üçün ərizəsini təsdiq edənə qədər gözləyəcək.

Bizimxeber.az bildirir ki, bu barədə "Aftonbladets” qəzeti yazıb.

Finlandiya NATO-ya mümkün qədər tez qoşulmaq istəmir, ona görə də İsveç müvafiq siqnal alana qədər gözləyə bilərsiniz” deyə məlumatda bildirilir.  Qeyd olunur ki, Oslo və Stokholm bloka qoşulma prosesini birlikdə tamamlayacaq.

İsveçin baş naziri Ulf Kristersson alyansın genişlənməsi ilə bağlı Türkiyənin bütün şərtləri Stokholm yerinə yetirə bilməz.

“Türkiyə bizim vəd etdiyimiz şeyi etdiyimizi təsdiqləyir, lakin o, bizim edə bilməyəcəyimiz şeyləri istədiyini və ya vermək istəmədiyini də söyləyir.

İsveç və Finlandiya 2022-ci il mayın 18-də alyansa qoşulmaq üçün müraciət edib, lakin Türkiyə iki ölkənin üzvlüyünə qarşı çıxıb. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan izah edib ki, hər iki ölkə terrora münasibətini daha dəqiq müəyyən etməlidir. Söhbət Finlandiya və İsveçdə qadağan edilməyən, lakin Türkiyədə terror təşkilatı sayılan Kürdüstan Fəhlə Partiyasının (PKK) statusundan gedirdi.

Daha sonra Türkiyə və Şimali Atlantika Alyansına üzv olmaq üçün iki namizəd arasında razılıq əldə olunub. İyunun 28-də NATO-nun Madrid sammiti çərçivəsində ölkələr arasında memorandum imzalanıb, buna əsasən Finlandiya və İsveç terrorizmlə mübarizədə əməkdaşlıq etməlidir. İyulun 18-də Ərdoğan xatırladıb ki, əgər Finlandiya və İsveç onun şərtlərinə əməl etməsə, Türkiyə üzvlük prosesini dondura bilər.

Hazırda Finlandiya və İsveçin NATO-ya üzv olmaq üçün müraciətləri blokun 30 üzvündən 28-i tərəfindən ratifikasiya olunub. Yalnız Türkiyə və Macarıstan onların ittifaqa qəbulunu təsdiqləmək üçün qalıb.

Noyabrın əvvəlində NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq Türkiyəni İsveç və Finlandiyanın alyansa daxil olmasına dair sazişləri ratifikasiya etməyə çağırıb, çünki onun sözlərinə görə, ölkələr Ankaranın irəli sürdüyü bütün tələbləri yerinə yetiriblər. Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu alyansın baş katibi ilə razılaşmayıb.

Dekabrın əvvəlində Türkiyə hakimiyyəti onların şərtlərinin hələ yerinə yetirilmədiyini bildirdi. Bu arada Stokholm Ankaranın tələblərini yerinə yetirərək bir neçə il əvvəl Türkiyədə həbs cəzasına məhkum edilmiş, lakin yerli hakimiyyətin rəddinə baxmayaraq İsveçə qaçaraq orada yaşayan Kürdüstan Fəhlə Partiyasının üzvü Mahmud Tatı İstanbula ekstradisiya edib. 

Yanvarda İsveç və Finlandiya parlamentlərinin spikerləri ölkələrin NATO-ya üzvlüyü məsələsini müzakirə etmək üçün Türkiyəyə gələcəklər. Türkiyə parlamentinin rəhbəri Mustafa Şentop dekabrın ortalarında bu iki ölkənin müsbət və qətiyyətli münasibətini gördüyünü desə də, alyansa qoşulmaq üçün konkret addımlar atmalı olduqlarını xatırladıb.