Günlərdir Rusiyanın Avropadakı "çeçələ barmağı", Macarıstanın baş naziri Viktor Orban Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dayandırılması üçün elçilik edir.

İlk öncə əvvəlki mövqeyini tam dəyişən Orban Ukrayna ilə bağlı "Bu doğru deyil, amma etiraz da etməyəcəyik" kimi açıqlamaları ilə yadda qalır, daha sonra gözlənilmədən Ukraynaya səfər edir.

Orban elə ilk görüşdə "sülh təklifi" ilə gəldiyini, müharibənin dayandırlmasını deyir. 

Hansı ki, bu problemi, Türkiyə, Fransa, Finlandiya, Britaniya, Almaniya, ABŞ kimi böyük dövlətlər bu problemi həll edə bilməyib və Ukrayna-Rusiya arasında onlarla sülh danışıqları aparılıb. Hər dəfəsində də necə deyərlər, oyun pozulub. 

Ukrayna haqlı olaraq bildirir ki, Rusiya onun ərazilərini işğal edib, rus qoşunu ərzilərdən çıxmalıdır və bu problem beynəlxaq qaydada, hüquqi müstəvidə həll olunmalıdır. Amma olmur...

Hələlik hər iki tərəf razılaşmır, Rusiya da işğalı davam etdirir. Diğər tərəfdən son günlər Macarıstanın baş naziri Viktor Orbanın özünü "oğlan evi" kimi aparıb ortaya atılması kifayət qədər ciddi məqamları ortaya qoyur və üstünü duman almış dağı bir qədər də görünən edir. Orbanın Ukrayna səfəri və dərhal sülh təklifi ilə çıxışı bu dağı lap aydınlandırır, tam görünən edir.

İllərdir beynılxalq tədbirlərdə Ukraynaya verilən maddi, mənəvi və hərbi dəstəyə qarşı çıxan, Ukraynanın NATO-ya, Avropa Birliyinə yolunu bağlayan dövlətin baş naziri gözlənilmədən Ukraynaya gəlir və sülh istəyir. Aydındır ki, onu Ukraynaya Rusiya göndərib... 

Zelenski isə Orbanın təklifinə 3 dəfə cavab verib. İlk iki cavab onun xətrinə dəymədən, yünğül olsa da, Orbanın Ukrayna səfəri ilə bağlı "Ukrayna sülhdən imtina etdi" kimi açıqlaması Zelenskinin sərt cavabına tuş gəlir.

Zelenskinin son cavabı belədir: "Sadəcə atəşkəsdən danışmaq olmaz, plan lazımdır Prinsip etibarı ilə biz Putinə etibar edə bilmərik, çünki bizim üçün o, qatil və təcavüzkardır. Macarıstanın Rusiyanın təcavüzkar olduğunu, Ukraynanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tanıması vacibdir".

Bununla da Orbana lazımı cavab verilmiş sayılır. 

Bəli, sülh təklifi ilə gələn dövlət başçısı ilk növbədə özü Ukraynanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tanımalıdır, təcavüzkarı adı ilə çağırmalıdır. 
Yoxsa bu böyük oyunda "kiçik peşka" olduğun görünəcək.

Beləliklə, Ukrayna silahlanmaqda davam edir və artıq ABŞ Kiyevə daha uzaq məsafələri vurmaq üçün icazə vermə ərəfəsindədir. Bu o deməkdir ki, hədəf Moskvadır ki, Ukraynanın əlində olan uzaqmənzilli raketlər bu məsafə üçün yetərlidir. 

Elə Orbanın gəlişinin də məqsədi təxmini bu qorxu idi. Putin artıq Rusiya paytaxtının vurulması qorxusu ilə üzləşib ki, bu da paytaxtdakı insanların hakimiyyətin üstünə qalxma ehtimalını artırır. Ötən ki, ABŞ Dövlət Departmentinin rəsmini təxmini belə bir cümlə işlətmişdi: "Qərb planlarına sadiqdir və məqsəd Rusiyanın içərlərinə irəliləməkdir". 

Beləliklə, daşlar indi yerinə oturur...

P.S

Ötən gün Putinlə Ərdoğan arasında görüş olub. Görüşdə Ərdoğan da müharibənin dayandırılması üçün vasitçi ola biləcəyini təklif edib. Bunun dərhal ardınca Putinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Türkiyə liderinin vasitəçi rolunu istisna edib - “Xeyr, bu mümkün deyil”.

Qeyd edək ki, Ərdoğanın vasitəçi iştirakına niyə qarşı çıxdığını Kreml hələ də izah etməyib.

Bizimxeber.az-ın
baş redaktoru Ədil Hüseynov